dinsdag 25 juli 2017

Armoede

In de zomermaanden juli en augustus houdt de Janskerk in Utrecht een serie diensten waarbij de spiritualiteit van de grote westerse kloosterorden centraal staat. Begonnen bij de Benedictijnen, volgden de Norbertijnen, dan Franciscanen en komende zondag de Clarissen. Dan Augustijnen en nog wat.
Dat de kloosters het momenteel erg slecht doen en nog eerder dan de gewone kerken met sluiting zijn begonnen doet er nu kennelijk even niet toe: steeds wordt er positief gezocht naar inspiratie. Benedictus blijkt een groot manager te zijn geweest met veel inspraak voor de gewone man in het klooster, oog voor de menselijke kanten. Zo ook Augustinus want zijn regel kwam als enige aan bod bij de Norbertijnen.
Komende zondag over Clara, volgelingen van Franciscus van Assisi. Zijn kwam ook van rijke ouders en heeft stevig gevochten voor 'het privilege van de armoede'. Wie daar intreedt moet de (eventuele) bezittingen overdragen aan de armen. Weg en je bent er van af!
Bij de voorbereiding voor de dienst waren er twee stromingen: de ene zag armoede vooral als iets dat bestreden moet worden en de radicale armoede dus als een bijdrage daarvoor. Dat is ook te zien in de bundel Zangen van Zoeken en Zien (ZZZ): in de index van thema's staat daar bij armoede: zie onrecht.
Als lezing in de dienst komt Lucas 18:18-27 over de rijke jonge man die het allemaal radicaal goed wil doen en van Jezus de aansporing krijgt om zijn bezit aan de armen te geven. Ja, dat was te veel 'want hij had nogal wat' en het is dus voo een rijke net zo moeilijk om de hemel binnen te gaan als voor een kameel om door de poort 'oog van de naald' te gaan. De keuze viel nu toch op een tekening van de heavy loaded camel, waarbij de kameel onder de last sowieso bezwijkt als symbool voor die andere interpretatie. De Franciscaanse armoede is er niet vooral om de maatschappij in een eerlijker gemeenschap om te zetten door armoede te bestrijden. Maar vooral om mensen van hun te veel aan spullen af te helpen waaronder ze bezwijken. Armoede wordt op zich gezocht als een schat waarmee men Hem verwerft door Wie alles uit het niets is gemaakt, zoals Clara schrijft aan de ook al gefortuneerde Agnes van Bohemen, zus van de koning die in Praag ook zo'n klooster van armoede heeft opgericht.