woensdag 4 mei 2011

Sagrada Familia 1. Geboorte, de noorder ingang


Een uit de hand gelopen goed idee? Zoals Rossini en Verdi toch ook wel een mis aan hun muzikaal oeuvre wilden toevoegen, moest Gaudi ook wel aan een kerk werken. In feite heeft hij aan meerdere gewerkt, maar deze werd zijn grootste project, nog steeds niet klaar. Drie portalen met ieder vier torens van zo'n goede honderd meter hoog. Dan nog een veel bredere boven het hoogaltaar en tenslotte de brede en 174 meter hoge Christus-toren boven het centrum. Twee series van vier zijn al klaar, boven de noorder en zuider ingang. We kijken hier vanuit zuiden naar de grote kerk, in 2011. Wie weet ziet hij er over tien jaar heel anders uit, verder voltooid al weer. Het is nu eigenlijk al vooral een bedevaartsplaats voor museumkijkers geworden. Een uur lang wachten in de rij om je in een redelijk volle kerk te storten, die evenwel zo groot is dat je er met 1500 rustig kunt rondkijken en -lopen.


Dit is de geboortekant, de noordzijde met een serie beelden die van annunciatie, geboorte, vlucht naar Egypte, tot een huiselijk leven van een timmerman in Nazareth hebben geleid.

Altijd goed voor spectaculaire beelden, de kindermoord van Bethlehem


Dit beeld hoort eigenlijk bij de verheerlijking, de oostkant, zou je denken. Gaudi heeft het toch in de 'klimwand' van het geboorteportaal gezet, deze kroning van Maria.

Er is niet zoveel kleur bij de geboorte-ingang. Daarom valt deze cypres des te meer op: paradijsboom, boom van het eeuwige leven (Cypres blijft altijd groen!), en dan met die fantastische vogels erin. Het maakt deze kerk ineens tot een heel andere, kleuriger dan wat we van waar ook maar kennen.


De engelen bij het geboortefeest van kerstmis zingen hier niet alleen. De beeldhouwers hebben lol gehad in het uitbeelden van veel muziekinstrumenten. Er zit ook een schitterende bij met harp, maar ze kunnen niet allemaal op de blog. Hier alleen de viool en de fagot.

In tegenstelling tot de evangelisten binnen, die allemaal vleugels hebben, zien we hier een jongeman, zonder vleugels de annuntiatie, boodschap brengen aan Maria. We hebben de laatste jaren enkele moderne kathedralen en andere nieuwe kerken gezien. San Francisco, Los Angeles, de kerk met het tranende Mariabeeld van Syracuse. Vooral in Los Angeles waren er beelden die de heiligen een hedendaagse uitstraling wilden geven. Dat 'gewone' zie je hier ook wel. Maria en de engel zijn heel aards, niet zo etherisch als de gothische of neo-gothische beelden.
Opvallend is de rozenkrans die er hier in is verwerkt.


Jozef was een timmerman (Mt 13:55, tektoon, wordt ook wel vertaald als architect/aannemer/bouwer) en Gaudi zat ook in dat beroep. Hier dus een mooie uitbeelding van dat familiebedrijf.
Ik blijf me verbazen over de windrichting: de kerk is naar het westen gebouwd,
Is dit een Bijbel van de Armen, biblia pauperum? Nou, zo arm ook weer niet en het is nu vooral een domein van toeristen. Er was enige weken eerder een brandje geweest en toen moesten de 1500 bezoekers snel geëvacueerd worden. Als ze 1.5 uur blijven, komen er dus 1000 per uur binnen, maakt zo'n 8.000 op een dag. Die betalen 12-15 euro, dus de 8 loketten vangen per dag 100.000. Geeft een weekopbrengst van een half miljoen ofwel een jaaromzet van € 25 miljoen. Daar moeten dan 300 medewerkers van betaald worden, plus materiaal. Er zijn ook grote sponsors. Naar verluid heeft voor Fuji de laatste decennia veel geld bijgedragen.
Maar nog meer over die Biblia Pauperum: het is eerder een katewchismus in steen, een symbolische, narratieve samenvatting van de belangrijkste geloofspunten. Opvallend is dan ook wel dat van Jezus vooral geboorte en lijden worden weergegeven, als in de brieven van Paulus. De predikende en genezend rondtrekkende godsdienstige vernieuwer, die zien we hier niet. Niet de parabels, niet de twistgesprekken met de Joodse rabbijnen, maar het kosmische drama van incarnatie en passio tot bevrijding en voltooiing.

Geen opmerkingen: