woensdag 22 juni 2011

Schotland 4: Kastelen



Bij een reis naar Marokko, alweer zo'n jaar of tien geleden, klaagde de reisleider dat er eigenlijk buiten de natuur en de markten van de oude steden (en een enkele stadsmuur en stadsplein) zo weinig te zien was: moskeeën mag je er als niet-moslim niet binnen, behalve die ene veel te grote van Hassan II in Casablanca en er zijn geen kastelen of paleizen open: die er zijn, worden door de koning gebruikt, waarbij het zelfs staatsgeheim is, waar hij verblijft. Die paleizen zijn van afstand ook niet echt zichtbaar.
Hoe anders Schotland: de kastelen en paleizen zijn gebouwd om in te wonen, maar toch vooral om indruk te maken. Helemaal boven het echte oude middeleeuwse aan de westkust bij Oban, Dunstaffnage Castle. Om de scheepvaart aan de westkust te controleren en een kleine militaire eenheid paraat te hebben.
Dan Blair Castle, de rijke landadel uit de 17e en 18e eeuw, die nog zo'n belangrijke plaats in Britse politiek, economie en cultuur inneemt.




Wie die dame en heer hierboven zijn, weten we niet meer. Die mensen uit de 18e eeuw kenden kun griekse mythologie beter dan wij, die nog wel christelijke heiligen kunnen herkennen, maar die klassieke figuren niet meer. Paul Davenport, oude studievriend schreef begin jaren 1970 bij Schillebeeckx een proefschrift met de titel Plato with a tincture of Christ. Dat was de Verlichtingsreligie: de klassieke oudheid als richtlijn, met een klein spatje evangelie er bij.


Van alle Griekse en Romeinse goden en godinnen werd Hercules door meerderen in de 18e eeuw gezien als de belangrijkste om je mee te identificeren: die krachtige figuur die alles kon opruimen,opbouwen en vijanden uit de weg kon ruimen. Twee jaar geleden zagen wij in Kassel bij het grote paleis-kasteel het Herculaneum, een grote zuil met Herculesbeeld, bovenaan een grote trap waar enkele malen per week het water van een stuwmeertje in geleegd werd, via een ingenieus trappen en sluizen-stelsel, als een grote zuivering van een super Augias-stal.
In Blair Castle is een Hercules Garden, geheel ommuurd, deels fruitbomen, gras en bloemen, watertjes in het midden, her en der wat beelden. Hercules staat op het hoogste punt, maar wel net buiten de tuin, die hij in de gaten kan houden. Hoort hij er zelf als halfgod dan niet echt bij?



Een ander deel van de tuinen van Blair Castle is het Diana's Grove, het bos van Diana (met immens hoge bomen, van enkele soorten de hoogste exemplaren van heel Engeland. De elegant koningin van de jacht staat weer gerestaureerd (die beelden gaan natuurlijk ook wel eens kapot) in het centrum van dit jachtbos. Wat dat betreft doen de griekse goden en godinnen het daar beter dan de min of meer christelijke kapel!

Geen opmerkingen: