Overwinteren met muziek

Het lijkt er nu op dat de winter aan zijn laatste stuiptrekkingen bezig is. Voor het eerst sinds jaren zijn we niet naar een warm en zonnig buitenland geweest. India was met 7 weken het mooist in 2007, meteen na het pensioen. daarna meermalen een Canarisch eiland of Egypte en Syrië. Ja, nog in 2010 was het helemaal veilig daar. De agenda slipte vol, geen duidelijk grootste plannen en zo bleven we in de buurt. Wat wandelen, veel naar de bioscoop, vooral ook veel werken aan de voltooiing van het 3e deel van Catholics in Indonesia. Tijd om er weer eens zelf naar toe te gaan, al komen er veel gasten.
Wat daarna veel ontspanning geeft is muziek: zelf geen dag zonder Bach, concerten ook. Omdat we zoveel op de radio horen, vinden we naast de HBS-concerten van de nichtjes vooral de religieuze muziek in de Domkerk, Dominicus van Amsterdam en soortgelijke kerken mooi. Gisteren was er een mooi 'concert' in de Ark-kerk van Maarssenbroeg waar de 'huiskapel' van Antoine Oomen een presentatie gaf van de nieuwste oogst.

De grijze meester Oomen leidt het Koor voor Nieuwe Nederlandse Religieuze Muziek, 16 liederen op teksten van Huub Oosterhuis. In de wandelgangen natuurlijk debatten over de nieuwe paus, over het boek over Jan van Kilsdonk die een andere weg dan Oosterhuis is gegaan, de studenten ecclesia uit, want hij vond Oosterhuis niet echt pastooraal, op de individuele mens betrokken. Dat kan zo zijn. Niet iedereen hoeft alles volmaakt en geheel te doen.

Het koor van Oomen repeteert stevig, selecteert en heeft een mooi romantische klank. Meer Mendelssohn en Brahms dan de moderne avantgardistische muziek. De vrouwen zijn stralend, maar de mannenstemmen ook helder en zingend in grote lijnen. Ik probeerde om de tekst te volgen zonder in het tekstboekje te kijken en voor het grootste deel lukt dat. Dat komt ook wel omdat het een variatie is op de grote thema's die Oosterhuis in al zijn oeuvre heel consistent behandelt: een bestaansbeschrijving waarin de donkere kanten van ons bestaan nogal sterk naar voren komen (Paule vond het eigenlijk nogal een pessimistiscvh beeld dat hier geschetst werd), maar toch ook steeds een oproep tot messiaans vertrouwen. Messiaans dan niet in de vorm van een passieve eindtijd-verwachting, maar eerder een beter SP-activisme:
Dat wij de moed niet verliezen
dat wij niet wantrouwen de stem die ins ons spreekt van vrede
dat wij staande blijven in het woord dat niet onmogelijk is bij God-Ik-zal-er-zijn.

De kerk in Maarssenbroek heeft twee beamers hangen, waarop nu een foto stond van een veel grotere die achter in de kerk te zien isw. Dat waren voornamelijk portretten van zwervers, eenzame bejaarden, de 'ongezienen' in onze maatschappij. Er zaten ook grappige foto's tussen, zoals dit engeltje. Ongeziene betekent meestal het goddelijke in Oosterhuis-taal, maar hier dus weer van alles.

De mutatie van Benedictus XVI: van Paus naar Pelgrim

In zijn boek Jezus van Nazareth heeft Benedictus XVI een hoofdstuk gewijd aan het geloof in de verrijzenis. Een groot theoloog? Zeker iemand die theologische vragen stelt, eerder dan praktische of beleidsmatige. Hij stelt zich de vraag of de leerlingen de verrijzenis verwachten. Hij antwoord met grote stelligheid: het was absoluut onverwacht (deel II:185 en 220). Als argument geeft hij aan dat er aanvankelijk verwarring was, dat ze weinig konden met het lege graf en pas geleidelijk in verrijzenis gingen geloven. Dat gebeurde door verschijningen (die overigens geen ondubbelzinnig bewijs waren) én door allerlei teksten uit de Joodse bijbel opnieuw te lezen. De Leidse hoogleraar Henk-Jan de Jonge begon rond 1990 zijn inaugurale rede juist met de stelling, dat Jezus verrees ómdat de leerlingen dat verwachtten. Elia en Mozes waren ook niet definitief overleden. Ook bij de sji’ieten van Iran en Irak is dat geloof in een ‘verdwenen imam’ nog zeer algemeen.

De overgang van levende-dode-opgestane omschrijft B16 als een ‘mutatiesprong’, een biologische term, waardoor een nieuwe vorm van mens-zijn, super-mens-zijn dus wordt aangeduid. Daar hadden we nog veel meer van willen zien, maar bij die enkele beschrijvingen van verschijningen uit de evangelies is het gebleven.

 

Benedictus XVI heeft wel een opzienbarende mutatie veroorzaakt: van paus terug naar pelgrim. Dat heeft hem de laatste week heel veel sympathie opgelevert. Ik wens hem nog mooie pelgrimsjaren toe! Ik zou hem zeker geen groot theoloog willen noemen, eerder een gigantische herkauwer van Augustinus-beelden die in de moderne tijd soms wel erg koddig aandoen. Maar zijn laatste stap terug is het beste dat hij kon doen. Ad multos annos!