maandag 10 september 2018

Rechter- en linkerwang

Afgelopen zondag was het al een beetje vredeszondag, maar in de Janskerk vooral afscheid van dominee Harry Pals. Die is niet zo van de Griekse en Romeinse cultuur en filosofie, maar wil in de joodse wortels staan. Eerst kregen we uit Micha de tot ploegschaar omgebouwde zwaarden. Dan de wang van de Bergrede: niets meer van oog om oog, tand om tand... maar wie je op de rechterwang slaat, keer die ook je linkerwang toe.
In HP-stijl ging het even als een toneelstukje: de lezeres las 'per ongeluk' de linkerwang in plaats van de rechterwang en verontschuldigde zich. Harry stond quasi-boos op, en zei dat de Heilige Schrift niet voor niets de woorden kiest en ging in uitlegger-debat. Ja, inderdaad je verwacht dat iemand met zijn rechterhand op de linkerwang eerst slaat. Maar die rechterhand staat er bewust omdat dat de goede kant is. Een slag daar is dus vernederender dan aan de linkerkant.
Er werd ouderwets goed geacteerd; de kerk helemaal wakker en ook de rest van de preek ging helemaal goed vanwege de krachtige teksten.
Ik zing daar in het koor mee en hier dus een zich op een volle Janskerk. Het orgel liet alle registers eens stevig horen en Laurens had op mooie voorspelen bijzonder zijn best gedaan.
Toch mag je ook dan iets missen. Bij dienstvoorbereidingen heb ik er altijd voor gepleit dat naast de bijbel ook de Koran ter hand genomen wordt. Dat is immers ook een eminente verwerking van de joods-christelijke traditie. En jawel hoor, er staan twee versies in van het Oog-om-Oog en Tand-om -Tand-verhaal. Een in sura 2:178-9, de laatste (?) in sura 5:45. Die zijn minder radikaal dan het evangelie: God heeft de Torah neergezonden ... Wij hebben hun daarin voorgeschreven leven om leven, oog om oog, neus om neus, oor om oor en tand om tand; ook voor verwondingen is er vergelding. Als iemand het dan als aalmoes kwijtscheldt dan geldt dat voor hem als verzoening (Kaffarat: ook wel een offer bij begrafenissen waardoor de schuld van die overledene wordt kwijtgescholden, dus niet alleen verzoening voor die vergeeft maar ook voor wie vergeven wordt).
Is de Koran hier realistischer? De prioriteit van verzoening en vergeving gaan ook voorop, maar naar aanleiding van het evangelie kan er toch een mooie stukje theater in de kerk worden gespeeld. En daar was Harry Pals weer uniek en bijzonder in. Dank dus!