De Hizmet (letterlijk: toewijding) of vrijwillegersbeweging pakte stevig uit met een mooie lokatie, Felix Meritis en een groot aantal sprekers in Amsterdam. Het waren vooral buitenstaanders, zoals dat vaak het geval is: sympathieke buitenstaanders, soms zelfs bijna niet-moslim sympathisanten, die aardig over de beweging spreken.
De eerste twee waren Thomas Michel en Pim Valkenberg. Valkenberg maakte een inventarisatie van de geschriften van Fethullah Gülen: hoe hij voor de interne aanhangers en voor de externen anders spreekt. Thom Michel sprak over de kernwaarden. Ze kregen naderhand een herhaald applaus maar ook waarschuwing: beoordeel de beweging niet naar de (goede woorden en) bedoelingen van één leider, maar naar de zichtbare feiten, vooral in eigen land.
Dat deed de Leuvense hoogleraar Johan Leman die ze naast elkaar zette:
Milli Görüs: vooral gelovig en Turks, vanuit de moskee
Diyanet: vooral Turks en ook wat religie, vanuit moskeeën
Hizmet: onderwijs en een internationaal waardensysteem, met wat islam, maar zonder de moskeeën. Hij zag er ook niet veel specifiek Turks in: Prisma in Brussel is een Hizmet-Gülen instituut, maar heeft geen afbeelding van Atatürk. Hizmet is vooral ondersteund door de 2e generatie, hoogopgeleiden, zij het met geld van de 1e generatie.
Typisch voor Hizmet is ook het decentrale: er waren al 50 lokale organisaties voordat er een Hizmet-federatie kwam. En daarbij zijn dan de Belgische Lucerna-scholen niet eens onderdeel ervan. Komt die decentralisatie omdat in de jaren 1980 de generaals allerlei religieuze organisaties verboden, zodat een centrale Hizmet-beweging of zelfs -sturing niet aanwezig is (voor Van Bruinessen zag veel centrale sturing, maar kon die niet echt hard maken).
De vergelijking met de Pinksterbeweging is er wel in ideologie (individuele vroomheid, veel op op praktische ethische doeleinden) en ook in de oorsprong: veel mensen van het platteland die een goede omgeving in de stad zoeken, maar niet in de activiteiten: Pinksterkerken zijn op religieuze ruimtes georienteerd, terwijl Hizmet niet actief is in sama, zikr, geen persoonlijke band met een shaykh wil (eerder de meer afstandelijke van wekelijks kijken naar de TV-overweging van Gülen zelf), kijkt naar de moderne wereld.
Probleem blijft dat na een charismatische leider een organisator de beweging moet voortzetten: hoe gaat het bij zo'n laag-georganiseerde harakat die geen echte movement is?
Helen Rose Ebaugh sprak over het geld dat de beweging ondersteunt: genereuze middenstanders en echte rijken geven gemiddeld wel 10% van hun inkomen om activiteiten op te starten: grond, gebouw, de eerste 3 jaar salarissen en dan moeten de hoge inschrijfkosten de school of het ziekenhuis verder financieren. Schoolgeld moet zo hoog zijn dat 20% gratis kan komen (dus als de Jezuïeten of Ursulinenscholen!)
De sohbet een soort spirituele Rotary-club vormt voor deze mensen zowel een zakelijk als een charitatief netwerk.
Sammas Salur zag wel een verticale communicatie in Hizmet: de hogere mensen weten wat er elders gebeurt. Mensen in het veld kunnen snel verplaatst worden, omdat ze huizen huren. Iedere organisatie heeft zijn geheimen en zo is het ook hier: Some are more Gülen than others, some institutes are financed locally, others financed through networking, while there is a lack of transparancy..
De papers verschenen in een keurige bundel: Mapping the Gülen Movement, Conference Papers.
