Een tsunami aan nieuwe musea? Oostmarsum en Ton Schulten

Tussen 1860 en 1940 zijn er in Nederland ongeveer 800 nieuwe katholieke kerken gebouwd. Veel ervan als kathedralen. Dank Pierre Cuypers, Tepe en vele anderen.Nu blijkt dat toch teveel te zijn geweest en dus zoekt men andere bestemmingen.
Nu lijken we in een hoos (of 'tsunami') aan nieuwe musea te zitten. Wij waren onlangs al in Gorssel, Ruurlo moeten we nog gaan zien.  Via een vriendin kwamen we in Ootmarsum terecht, waar de succesvoplle schilder Ton Schulten in twee gebouwen verkoopgalerieën heeft en in een heel mooie overzichtelijke nieuwbouw zijn eigen werk tentoonstelt (en verkoopt! De handel zit er hier goed in).

Heel anders van stijl dan de gewone huizen in Ootmarsum, maar watgrootte betreft pastten ze er wel heel mooi in.
We waren naar Ootmarsum gegaan omdat Wilna Wierenga hem kende als schilder, illustrator bij teksten van Jurjen Beumer en Anselm Grün. Het zijn vooral landschappen, in kleine vlakken geschilderd. Ze deden me denken aan de overgangswerken van Piet Mondriaan die via het schilderen van landschappen tot zijn abstracte werken is gekomen. Bij Schulten zijn het steeds landschappen gebleven.
Wilna Wierenga had er ooit bij een preek enkele uitgezocht waar een weg duidelijk in voorkwam en was verder in de overweging gegaan over het thema van de weg.

Hier een impressie van de tentoonstelling. Omdat de schilderijen nogal wat kleur en opzet van de afbeelding op elkaar lijken, is het wel aardig dat er ook nogal wat beelden van andere kunstenaars in het museum zijn opgenomen.
Je kon de afbeeldingen goedkoop krijgen als servetjes, placemats, als kopieën, in zeefdrukken en ook als unieke schilderijen: voor iedere portemonnaie wel wat.
Er waren ook nogal wat gedichten van Achterhoeker Willem Wilnink bij de schilderijen te zien. Een mooie promotie van het oosten van ons land dus.
Ik sprak er ook over met Tessel Pollmann, die na een lange tijd bij Vrij Nederland ook bij de monumentenzorg heeft gewerkt. Daar was een project om Ootmarsum tot beschermd dorpsgezicht te maken. Er waren tegenstanders die zeiden: 'Dan komen er toeristen en dus galerieën en verdwijnt de bakker, de slager en de fietsenmaker uit het centrum, voor die galerieën, musea en de eetgelegenheden.' Dat was dus duidelijk in Ootmarsum gebeurd: wel een mooi stadje gebleven, eigenlijk mooier nog geworden, maar ja, authentiek blijven dat valt niet mee.  Mooie dag.

Gareth Jenkins over Fethullah Gülen

Het nieuwe weekblad de kanttekening, editie van 19-25 augustis 2017 heeft een mooi interview met Gareth Jenkins, een Engelse journalist die al een jaar of 30 in Turkije woont en als zeer goed ingevoerd wordt beschouwd. 4 van de 16 bladzijden van deze editie zijn aan dit interview besteed. Opmerkelijk is dat Jenkins een aantal zeer kritische, zelfs uitgesproken negatieve opmerkingen plaatst over Fethullah Gülen, terwijl de kanttekening toch door Gülen-mensen wordt gemaakt en uitgegeven.
Een eerste verwijt betreft de intellectuele kwaliteit van het werk van Gülen: "Ze bevatten veel emotie, maar weinig intellect. Hij wordt dan ook niet serieus genomen door islamkenners in landen als Saoedi-Arabië en Egypte." Gülen is inderdaad geen originele denker, hij is een popularisator, is sterk in de mobilisering van mensen voor idealen, maar is geen criticus van sjarie'a zoals Abdullahi an-Na'im, geen filosoof als Iqbal of Nasr Hamid Abu Zaid. Hij kent de geschiedenis van de westerse filosofie niet als Tariq Ramadan. Maar hij heeft de mystieke en ethische kant van de traditionele islam wel in praktische uiteenzettingen aan moderne goed opgeleide Turken weten te bieden.

Hierboven de mooi tekening van Frans Kalb.  Fethullah Gülen zwaait 'zijn mensen' uit naar Europa met een boodschap van patrticipatie, goed onderwijs en dialoog.

Een tweede verwijt is dat pas in december 2013 Gülen-mensen met aanvallen op de omgeving van Erdogan zijn begonnen vanwege corruptie-zaken.

‘Ja, de corruptiebeschuldigingen zijn grotendeels waar, maar de timing van het naar buiten brengen van het bewijs is merkwaardig. Gülenisten deden dat namelijk als reactie op de toen nog relatief milde maatregelen van Erdogan tegen hun groeiende invloed, zoals enkele kleinschalige zuiveringen. Dus op het moment dat hun relatie met Erdogan verslechterde, probeerden ze hem af te zetten middels corruptieonthullingen. Dat toont aan dat ze niet oprecht waren. Als ze oprecht waren hadden ze het corruptiebewijs eerder naar buiten gebracht, niet nadat ze op slechte voet kwamen te staan met Erdogan.' 
Inderdaad het is geen gemakkelijke scheiding geweest tussen de twee, die elkaar sinds 2003 hadden gevonden, zij het nooit helemaal van harte en zeker niet exclusief, niet aan elkaar uitgeleverd.

Een derde opmerking gaat over het 'gebrek aan opvolgers'. Aldus Jenkins:  '
‘Maar Gülen is geen Karl Marx of zo, wiens boeken bijna anderhalve eeuw na zijn dood nog vele mensen over heel de wereld beïnvloeden. Na zijn dood zal de beweging verbrokkelen en op den duur volledig verdwijnen. Misschien niet tijdens mijn leven, maar dat de beweging zal ophouden te bestaan, is onvermijdelijk. Een andere reden daarvoor is de zwakke finantiële situatie van de beweging.' Inderdaad: Gülen heeft geen solide beweging opgericht, maar hizmet als beweging is los en kan in onderdelen wellicht nog een tijd doorleven, juist in de scholen die er wereldwijd zijn en vooral het grote aantal in Amerika kan ervoor zorgen dat de Amerikaanse tak een heel eigen leven zal gaan leiden. En om de persoon van Fethullah Gülen hoefde het nooit te gaan. Ook de inspiratie van hizmet en de krant Zaman Today gaat nu nog mooi door in dekanttekening. En ze zijn ook niet te beroerd om kritische stemmen helder en zonder beknotting aan het woord te laten. Lees dat weekblad!