Op woensdag 25 januari 2017 hield Freek Bakker een afscheidssymposium als docent/onderzoeker en organisator/redacteur bij het Departement Religie en Filosofie van de Universiteit Utrecht. Freek studeerde groeide op als zoon van een Korangeleerde die werkte bij de protestante universiteit
Duta Wacana in Yogyakarta. Daar bleef hij tot zijn 10e. Toen moest hij als zendelingszoon naar Nederland voor de middelbare school. Hij studeerde godsdienstwetenschap aan de VU en schreef een dissertatie over Hindoeïsme op Bali. Later zou hij de andere 'hindoe-diaspora' gaan onderzoeken. Dat werden artikelen en boeken over de hindoes in de Cariben, vooral ook Surinamers, niet alleen in Suriname, ook in Nederland. Hij was een aantal jaren dominee, arriveerde in 2003 als docent bij de Universiteit Utrecht. Toen nog in de constructie van IIMO, ooit een Interuniversitair Instituut voor Missiologie en Oecumenica. Vanaf 1995 (of al eerder?) was het niet meer interuniversitair en in 2007 of daaromtrent verdween de constructie.
Freek zou in Utrecht vooral Hindoeïsme en Boeddhisme doceren, als opvolger van Ria Kloppenburg. op 4 oktober 2003 overleden.
Het afscheidscongres had als thema:
Wat maakt een plek die voorheen niet heilig was, heilig? Lucien van Liere gaf een godsdienstfilosofische beschouwing (voor Durkheim en Otto; Paule en ik kwamen te laat binnen en een deel schrijf ik hier neer van latere verwijzingen). Umar Ryad en Sophie Spaan over de drie grote West-Europese moskeeën tussen de twee wereldoorlogen: Woking (bij Londen, wel een uurtje weg per trein) en Berlijn waren aanvankelijk Ahmadiyyah, werden later soennitisch. En dan Parijs natuurlijk als dank aan de Maghrib soldaten die tijdens de 1e wereldoorlog de Fransen hielpen. Miranda Klaver over de Hillsong kerk die in een Amsterdamse discotheek zondagdiensten houdt (ook veel zang en dans!). Tenslotte Freek zelf over de vier hindoetempels die er de laatste 15 jaar in Nederland gebouwd en de vijf die in de steigers staan: Hoe kan Nederlandse grond heilig worden, een plek waar de goden zich ook thuis voelen? Dat blijkt dat door de gelovigen zelf te gebeuren. Zij creëren die heiligheid. Er hoeft niets speciaal in de natuur te zijn (al helpt een samenvloeien van rivieren wel, maar gewoon een industrieterrein kan ook).
Freek kreeg een prachtig cadeau van de faculteit/departement: Martha Frederiks overhandigt hier een javaanse afbeelding van de vrouwelijk boddhisattva, Kwan Yin. Alsof die door een Javaanse (of vooral Balinese) houtsnijder meer in die Chinese stijl was overgenomen, maar met veel Balinees-Javaanse ornamentiek. Prachtig.
In zijn studie van hindoeïsme is Freek altijd dicht bij de observatie gebleven. Geen Zaehner of de christelijke monniken die ook hindoe wilden zijn als Bede Griffith en Henri le Saux. Geen theologische speculaties, ook geen uitstapjes naar yoga of mindfullness, maar getrouw de concrete moderne ontwikkelingen beschrijven en duiden. Daarvoor werd hij ook zeer geprezen door aanwezige Surinaamse hindoes.
En de dag eindige met een feestelijke maaltijd in een Grieks restaurant, waar iedereen kon kiezen uit overvloedig vegetarisch, vis of vlees. Een mooie dag! Freek het ga je goed in het pensionado-bestaan! Die tempels en huisaltaren vooral worden wel (even) heilig. Dat heb je mooi beschreven. Wie weet zit er voor jou zelf ook nog een heiligverklaring in: Swami Freek!
