Verwarring over de joods-christelijke bronnen: Siebrand Buma

De term Joods-christelijk heeft al weer een tijdje geschiedenis gemaakt. In de jaren 1930 was er een tegenstroom in de christelijke kerken die het Joodse karakter van het vroege christendom wilde benadrukken. Dat is voortgezet na de 2e wereldoorlog: Jezus wordt een jodendom, er komen rabbijnen doceren op christelijke theologische opleidingen. Amsterdam, de stad van waaruit de meeste Joden zijn gedeporteerd in WO II, ging daarin voor. In de Oosterhuis-liederen wordt Jezus een Jodenman.
De nieuwe Israel-theologie was voor een belangrijk deel een reactie op de holocaust, een correctie op bijna 20 eeuwen vervloeking van Joden.
Maar de nieuwe formule van de 'joods-christelijke basis van de westerse beschaving' is weer in een ander debat ingebed: exclusief tegen de moslims. In tegenstelling tot Korangeleerden als Angelika Neuwirth (Der Koran als Text der Spätantike, tegen de achtergrond van de religieuze ontwikkelingen in het Oost-Romeinse keizerrijk!) en Gabriel Said Reynolds (The Qur'an and its biblical subtext: je moet de Koran eigenlijk zien als een verzameling preken, vaak gebaseerd op een joodse of christelijke tekst) wordt hier, vaak wel heel erg makkelijk, de tegenstelling joods-christelijk gezet tegen moslims in. Is dat luiheid? Kwaadaardigheid? Politiek opportunisme?

Toch nog even Franciscus en de sultan: tegen de kruistochten in.
Een eerste citaat uit Sybrand Buma, Tegen het cynisme, dit voorjaar, blz. 207
Iedereen is intrinsiek van waarde, ongeacht zijn geslacht, huidskleur, prestaties of functies, maar alleen door het simpele feit dat hij er is. Deze gelijkwaardigheid is uniek voor de joods-christelijke cultuur; we kwamen dit eerder tegen in het hoofdstuk over de Apostel Paulus. De dominante culturen in Azië en het Midden-Oosten kennen van oorsprong veel meer hiërarchie. Van Paulus wordt geciteerd uit Galaten 3:28 Er is geen Jood of Griek meer, geen slaaf of vrije... Dus toch: geen christen of moslim!
Een waarom werden de Indonesiërs moslims en zovelen in India boeddhist? Omdat dat tenminste religies waren die de kasten-systemen afschaften!
En dan nog een kort citaat uit die laatste HJ Schoo-lezing: Verwarde tijden die om richting vragen:  'Als vraagstuk in het vraagstuk: wat betekent de opkomst van de islam in ons land? .. dat er een soort Europese verlichte islam zou ontstaan, is ijdele hoop gebleken.
Dat is dus de hedendaagse 'christelijke politiek' en daar moeten we het voorlopig helaas mee doen.

In deKanttekening van 18-24 September staat ook een stevig kritisch artikel over Buma: sinds hij aan de leiding is in het CDA heeft hij constant allochtonen van de partij vervreemd: zij zijn een probleem en nu zelfs zondebok geworden. Sinds 1798 heet er scheiding tussen kerk en staat te zijn: maar er is gelijkheid gekomen en de kerken en religies dienen financieel hun eigen broek op te houden, maar echte scheiding: dat is er echt nog nooit geweest. De Surinaamse Nederlander Akbal Mohamed, sinds 1973 actief in het CDA voert hier de onvrede aan: ok lokaal niveau gaat het vaak nog wel goed, maar in de top is de sfeer vooral door allerlei uitlatingen van Buma helemaal verpest.