De juiste vragen?

Gisteren was ik voor twee bijeenkomsten in Amsterdam.
De eerste was bij PP, Peter-Paul van Lelyveld, vroeger in Indonesië als studentenpastor, later in Nederland bij de Indonesia-desk van Amnesty. Sept.Okt 2015 zal het 50 jaar geleden zijn dat de politieke omwenteling begon die Soeharto aan de macht bracht. Dat ging gepaard met 1 tot 2 miljoen doden, mensen verdacht van communisme. Er kwam een verbod op vakbonden, politieke partijen werden ingesnoerd. NIOD, KITLV, Amnesty bereiden grote bijeenkomsten voor. Hoe zit het met de rol van christenen, kerkelijke instanties? Natuurlijk gaat het dan vooral om de Jezuïet Joop Beek. Er is begrip voor de angst voor communisten. Maar de 'goede' die ook hun rechten verdedigden mogen niet vergeten worden: Yap Thiam Hien, Asmara Nababan, De Blot. Welke vragen zou een symposium moeten stellen?

Ik zag onderweg naar de Rooseveltlaan een rustige reiger staan, wachten op een muis of zo, weggegooid stukje brood (geen water in de buurt) daarom dit vredig plaatje hier. Maar heel veel van het debat ging natuurlijk over de onderhandelingen over de positie van Jokowi als ideala presidentskandidaat en zijn tegenwerking door het netwerk van Megawati, Puan, de rol van Prabowo Subianto en eventueel de Golkar-mensen als Yusuf Kalla en de eigenlijk al afgeschreven Aburizal Bakrie. Net zo ingewikkeld als de Nederlandse politiek, waar 4 of minstens 5 partijen nodig zijn om een meerderheid in het parlement te hebben. Democratie is altijd gedoe, compromissen die voor geen van de partijen helemaal leuk zijn, zou Jan-Jaap de Ruiter later op de avond zeggen.

Tweede bespreking was bij de NTFF, Netherlands Turkish Friendship Foundation waar een 30 mensen bijeen waren voor een discussie over Turkije temidden van de landen van de Arabische lente in de Middellaanse Zee. Allereerst sprak Janp-Jaap de Ruiter over de tegenvallende Erdogan (pas sinds ruim een jaar: onrust bij het Gezi Park, sinds december 2013 de filmpjes over corruptie). Erdogan heeft zich in Caito teveel als Moslim Broeder gepresenteerd. En Morsi? Die was toch eerlijk gekozen door een meerderheid van 51%? Ja, dat is dus pech, want democratie werd nogal breed gedefinieerd: ook rekening houden met de minderheid, beroep kunnen doen op politie en rechtspraak die eerlijk werkt, dat hoort er allemaal bij en dat had Morsi even vergeten. Hij kreeg hier geen enkele steun.

In Syrië leek Turkije en rol te kunnen spelen, maar dat is ook helemaal mislukt. Ook elders weten de Turken helemaal geen aanzien of invloed te kunnen krijgen. De Nahda van Tunesië heeft het op dezelfde manier verprutst: met een grote groep in het parlement, zelfs de meerderheid in de commissie die de grondwet moest opstellen, maar uiteindelijk toch uit de regering gezet en in oppositie terecht gekomen: kennelijk weten de moslim-partijen nog niet van compromissen en nemen en geven.
De show van de avond werd gestolen door de zeer persoonlijke verhalen van de Egyptisch-Turkse Monique/Munira Samuel, die daar overal wel is geweest in de laatste paar jaar en helder kan zeggen wat er allemaal in de grote politiek gebeurt. In haar boek, Mozaïek van de Revolutie vult zij dat prachtig aan door ook kleinschalige portretten te geven van het dagelijks leven. Zeker met zoveel spanningen er ook in!


Buiten deze lezingen blijft de TNFF een heerlijk model voor lobbyen, mensen die netwerken, kennissen, en kennis willen vergaren. Ik was er denk ik wel de enige boven de 50, mooie ervaring. Ik vroeg dus naar de psychologie van de oude heren (Mubarak, Khaddafi, Ben Ali) en waarom die altijd willen blijven zitten terwijl ze alles al hebben en geen visie of toekomst vernieuwd kunnen zien? En hoe krijg je een onderbetaald leger, dat geld wil hebben uit hotels en industrie, terug tot zijn echte kleine taak van landsverdediging? En hoe snoer je de monden van hen die beweren dat de islam echt het enige antwoord is, terwijl die islam zo veelzijdig en meerduidig is als maar kan?