Een eerste verwijt betreft de intellectuele kwaliteit van het werk van Gülen: "Ze bevatten veel emotie, maar weinig intellect. Hij wordt dan ook niet serieus genomen door islamkenners in landen als Saoedi-Arabië en Egypte." Gülen is inderdaad geen originele denker, hij is een popularisator, is sterk in de mobilisering van mensen voor idealen, maar is geen criticus van sjarie'a zoals Abdullahi an-Na'im, geen filosoof als Iqbal of Nasr Hamid Abu Zaid. Hij kent de geschiedenis van de westerse filosofie niet als Tariq Ramadan. Maar hij heeft de mystieke en ethische kant van de traditionele islam wel in praktische uiteenzettingen aan moderne goed opgeleide Turken weten te bieden.
Hierboven de mooi tekening van Frans Kalb. Fethullah Gülen zwaait 'zijn mensen' uit naar Europa met een boodschap van patrticipatie, goed onderwijs en dialoog.
Een tweede verwijt is dat pas in december 2013 Gülen-mensen met aanvallen op de omgeving van Erdogan zijn begonnen vanwege corruptie-zaken.
‘Ja, de corruptiebeschuldigingen zijn grotendeels waar, maar de timing van het naar buiten brengen van het bewijs is merkwaardig. Gülenisten deden dat namelijk als reactie op de toen nog relatief milde maatregelen van Erdogan tegen hun groeiende invloed, zoals enkele kleinschalige zuiveringen. Dus op het moment dat hun relatie met Erdogan verslechterde, probeerden ze hem af te zetten middels corruptieonthullingen. Dat toont aan dat ze niet oprecht waren. Als ze oprecht waren hadden ze het corruptiebewijs eerder naar buiten gebracht, niet nadat ze op slechte voet kwamen te staan met Erdogan.'
Inderdaad het is geen gemakkelijke scheiding geweest tussen de twee, die elkaar sinds 2003 hadden gevonden, zij het nooit helemaal van harte en zeker niet exclusief, niet aan elkaar uitgeleverd.
Een derde opmerking gaat over het 'gebrek aan opvolgers'. Aldus Jenkins: '
‘Maar Gülen is geen Karl Marx of zo, wiens boeken bijna anderhalve eeuw na zijn dood nog vele mensen over heel de wereld beïnvloeden. Na zijn dood zal de beweging verbrokkelen en op den duur volledig verdwijnen. Misschien niet tijdens mijn leven, maar dat de beweging zal ophouden te bestaan, is onvermijdelijk. Een andere reden daarvoor is de zwakke finantiële situatie van de beweging.' Inderdaad: Gülen heeft geen solide beweging opgericht, maar hizmet als beweging is los en kan in onderdelen wellicht nog een tijd doorleven, juist in de scholen die er wereldwijd zijn en vooral het grote aantal in Amerika kan ervoor zorgen dat de Amerikaanse tak een heel eigen leven zal gaan leiden. En om de persoon van Fethullah Gülen hoefde het nooit te gaan. Ook de inspiratie van hizmet en de krant Zaman Today gaat nu nog mooi door in dekanttekening. En ze zijn ook niet te beroerd om kritische stemmen helder en zonder beknotting aan het woord te laten. Lees dat weekblad!
Geen opmerkingen:
Een reactie posten