Tunis: Arabisch, Frans en een beetje islamitisch

De oudste hoofdstad van Tunesië was Carthago, gelegen aan de noordkant van de baai van Tunis. In het begin van de Arabische periode werd het Kairouan, de stad op de karavaanroute naar de Sahara. Sinds het einde van de lokale moslimdynastie der Aghlabieden, rond 900 werd het Tunis.
Dra Gerda Versteegden vertelde ooit dat ze rond 1970 als afgestudeerde Franse taal- en letterkunde met een Tunesische filmmaker trouwde en naar Tunis ging: een mediterraan land met een Franse cultuur en taal. Pas een jaar of vijftijn later merkte dat ze eigenlijk in een Arabisch land terecht gekomen was. Pas na 1990 besefte ze goed dat ze ook in een islamitisch land woonde. Nu niet meer dus, want na 2000 kwam ze naar Nederland terug en haar man ook.
Onze eerste kennismaking met de stad Tunis tijdens onze rondreis van 1-8 Februari, was met het Franse deel. Het meest zichtbare daarvan is het rechte strakke rooster van boulevards, met een grote kathedraal als belangrijkste bouwwerk. Onze Rough Guide to Tunisia heeft er geen goed woord voor over. Vanuit puriteins ookpunt, waar alles authentiek en lokaal moet zijn, schrijft over a monstrous, bizarre mixture of Romanesque, Byzantine and Oriental styles. (83) Wij zagen een soort Sacré Coeur overgeplaatst uit Montmartre, nu in een grote koloniale Franse hoofdstad. In de namiddag is er een Franse mis, wij kwamen bij de Italiaanse mis. In het begin leek het er op dat een priester voor een lege kerk de Mis opdroeg. Later bleek er een groep van een man of tien achter het altaar te staan. De leegloop van Tunis kon niet beter gesymboliseerd worden.

Wij liepen de grote Boulevard Bourguiba op en naar en gingen toen naar het Arabische deel, de medina. We mochten een klein deel van de grote Zitouna-moskee zien, de open binnenplaats, na koop van een kaartje. Er was een kleine selectie aan gratis boekjes, ook een enkele in het Nederlands. Ik nam een boekje Bekeringsverhalen mee.

De Rouhg Guide is helemaal lyrisch over die wirwar van kleine straatjes, waardoor je de gebouwen nauwelijks kunt zien. Maar als je zomaar een grote winkel binnengaat, omhoog, nog eens omhoog (natuurlijk geleid door iemand die je meelokt) dan blijkt de wereld boven de huizen heel aardig te zijn. Zo kwamen wij op een dakterras waar niet alleen het uitzicht prachtig was op die wirwar daar beneden, maar dat ook met prachtig tegelwerk was versierd. Het Spaanse fort, de Frans kathedraal, maar ook de binnenplaatsen van de Koranscholen, je kunt daar rustig uitkijken over al die varieteit die er te zien is.

'Kijken, kijken niet kopen' is zo ongeveer het eerste Nederlanders dat de Tunesische handelaren hier overal citeren. Veel plaatjes dus bij het verhaal van onze reis, al laat ik het hier vooral bij het terras zelf, en Paule natuurlijk.

Op de Avenue Bourguiba staat het beeld van de grote Ibn Khaldoun, filosoof, historiscus en socioloog, nu nog temidden van het prikkeldraad dat tijdens de Jasmijnrevolutie, in December 2010, door de politie werd aangebracht om de demonstraties tegen te houden. Nu is het hier nog als teken van hoop, herinnering aan de ondergang van een oud regiem (met als hoofdschuldige niet Ben Ali zelf, maar zijn vrouw 'de heks van Carthago', notabene een Trabelsi, net zoals die voetballer, de enige bekende Tunesiër in Nederland).

We gingen ook naar het grote Bardo museum, vroeger het paleis van de Bey, de lokale heerser onder de Ottomanen en later onder de Fransen. Zijn paleis is nu half parlement,hald museum. Er was vooral veel mozaïek uit de Romeinse tijd. Heel weinig christelijk: die periode duurde maar van 350-650, waarbio rond 410 de Vandalen ook nog eens alles kort en klein sloegen en de periode daarna onzeker en onrustig was. Nog wel een enkele mooi doopvont. Topkwaliteit als alles in dit museum.