8 mei: Lenteblaadjes aan de oude eik? Kardinaal Wim Eijk stevig in het niews

Gisteren was het 8 mei: de dag dus van de 8 meivereniging. Voor wie het niet meer weet: opgericht ter gelegenheid van het bezoek van Paus Johannes Paulus II (JPII) aan Nederland. Wij woonden toen in Yogyakarta en zagen toen op de Indonesische televisie hoe er stenen gegooid werden naar de pauselijke stoet. Protest tegen een autoritair en conservatief kerkelijk traject. De 8 mei beweging hield dit een kleine dertig jaar levend, maar is nu opgeheven. Het verzet tegen de conservatieve stroming is ook slapjes. Ik heb het prachtige boekje van Gerard Reve, Roomse heisa nu pas gelezen. Echt de moeite waard: zowel in zijn unieke bewondering van de roomse riten en mythen als in zijn eigen literaire stijl.
Maar nu herrie rond Wim Eijk, kardinaal en aartsbisschop en ook in de wereldkerk een rechtsbuiten.
Het was, voor mij althans, lange tijd stil rond de aartsbisschop van Utrecht. Maar ineens is hij op drie manieren in het nieuws gekomen.
1. Het eerste is de nogal opzienbarende pastoorsruil tussen Zwolle en Utrecht. Ton Huitink gaat naar Zwolle als stads- en regiopastoor, terwijl zijn collega daar naar Utrecht verhuist. In het maandblad van de parochie(s) Utrecht wordt er gereageerd met woorden als 'overvallen' (zo voelde het parochiebestuur zich). 'Het parochiebestuur zou liever bij de besluitvorming zijn betrokken.' Ook  Huitink zelf gaf aan; 'Ik kreeg te horen wat ik goed gedaan had in Zwolle, Doetinchem en Baarn. En dacht: en Utrecht dan? Toen kwam het, men zei: We denken dat je elders beter op je plek bent. .. Mijn devies is: Uw wil geschiede.'  Zurige reacties dus.

2. In datzelfde nummer van het parochieblad stond ook een brief van Eijk zelf over opleidingen in het aartsbisdom. Het gaat dan over priester- en diakenopleiding. De priesters zijn er op twee manieren exclusief: als bedienaren van sacramenten en als spoedig de enige met bezoldiging. Diakens en assistenten voor caritas en diakonie en katechese zijn onbetaalde vrijwilligers. - Ik vroeg me af hoe het zit met de muzikanten, dirigenten dus en organisten: die hebben we ook heel hard nodig. En de leraren godsdienst en de theologen? Ik zelf heb er buiten de formele kerkelijke dienst toch een aardig pensioen en avontuurlijk leven aan over gehouden!
3. Het meeste opzien baarde een bijdrage die Eijk schreef voor een conservatieve website (of krant?): National Catholic Register waarin hij bijna-apocalyptisch oordeelt over Paus Franciscus. Artikel 675 van de Katholieke Catechismus wordt geciteerd: 'Voor de Wederkomst van Christus moet de kerk een laatste beproeving ondergaan..'
En waar gaat het over? Of gedoopte protestanten aan de eucharistie mogen deelnemen? Hun doopsel wordt erkend, maar zij hebben verder een foute leer...

Dit deed me denken aan die Indonesische moslim-studente Syafaatun al-Mirzanah die hier kwam om de mystiek van Eckhart te bestuderen en te vergelijken met de moslim-mysticus Ibn al-Arabi. We gingen samen naar de zondagsmis in een kerk in Keulen, waar Eckhart had gepreekt. Zij vroeg mij of ze te communie mocht. Ik zei haar dat ze dat maar niet moest doen. Ze vroeg het later ook aan de Dominikaan, priester van de kerk, die alle gedoopten wilde toelaten tot de eucharistie, maar geen ongedoopten. Twee weken later in het Dominikanenklooster in Hussen zei ik haar dat het daar wel kon. Aan de priester Henk Jongerius vroeg ze het ook. Hij zei: 'Wie ben ik om  iemand die contact zoekt met Jezus, de Christus, daarvan te weerhouden?'Dat is dus ook een kerkelijke leer, gericht op de zoekende gelovige. Maar in de beperkte catechismus van bisschop Eijk komt dat nu jammer genoeg niet voor.

DeVolkskrant had een zurig commentaar : 'Onder de schaduw van Eijk kan niets tot bloei komen' en er kwam van Jos Collignon bovenstaande tekening. Waar Paus Franciscus de communie wil uitdelen, kan Eijk alleen snoeien.