In De Volkskrant stond een boeiende boek-recensie over Canossa: de keizer die daar drie dagen in de kou stond boete te doen voordat de paus hem wilde vergeven dat hij het benoemingsrecht voor bisschoppen aan zich getrokken had. Tom Holland die een boek over die Canossa-gang schreef, laat daar ook het seculiere westen beginnen, de scheiding tussen kerk en staat. Mooi citaat: "De pikante paradox is dat het hele idee van een seculiere samenleving uiteindelijk aan het pausdom te danken is .. Over de islam wordt vaak gezegd dat die geen reformatie heeft gekend- terwijl het meer houdt zou snijden dat die godsdienst geen Canossa heeft gekend. Voor vrome moslims van nu is het idee van een scheiding tussen politiek en religie even verwerpelijk als voor de meeste tegenstanders van Gregorius toen." En passant wordt ook nog even vermeld dat Oosters Christendom, in Rusland en Griekenland, hierin helemaal met de islamitische eenheid mee zouden gaan. (Tom Holland, De gang naar Canossa. De westerse revolutie in de elfde eeuw Amsterdam:Atheneum en Polak & Van Gennep).
Allemaal wel erg kort door de bocht, wordt daar ook toegegeven. Mijn studenten in Indonesie zeiden zoiets ook wel eens. En dan bleek daar de islam uit de politiek gehouden te worden, een Majelis Ulama als Hoge Raad van Moslimgeleerden gekortwiekt in zijn opinies omdat de politici alles wilden bepalen. Het zit gelukkig allemaal ingewikkelder in elkaar!
In mijn studententijd was het grote boek in meerdere delen over het ondewerp: La naissance de l'esprit laïc, dus over de tegenstelling tussen leek en clerus, over de leek die het niet meer pikt van de reli-deskundige. Dat is ook binnen de islam een probleem, omdat de ulama als kaste de macht over de religie hebben overgenomen en in de Catholica de clerus via de paus de zeggenschap wil. Abduh heeft al geprobeerd de poort van de ijtihad open te breken, maar toch te veel kwalificaties voor religieus zeggingschap laten bestaan. Kan iedereen dan maar alles schreeuwen wat hem goed dunkt? Misschien is dat in religiosis beter dan het aan een kaste over te laten.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten