Oecumenelezing 2014

17 Januari werd in de Utrechtse Geertekerk de jaarlijkse oecumenelezing gehouden. Het is al zo'n 10-15 jaar voor mij de bekendste activiteit waar een groter publiek op af kan komen. De Raad van Kerken vergadert maandelijks oftwee-maandelijks in de Bergkerk in Amersfoort, maar dan zijn er een 30-tal mensen bijeen. Er worden verklaringen voorbereid die uiteindelijk worden goedgekeurd. Afgelopen jaar was dat een waterverklaring, over recht op schoon water voor iedereen, een ecologisch thema dus. Er was een herdenking van 150 jaar slavernij en belangrijk thema was ook de steun aan vluchtelingen en asielzoekers in eigen land en in het Midden Oosten, vanwege de vreselijke impasse bij de burgeroorlog in Syrië. Voorzitter van de Raad, Henk van Hout sprak over deze thema, na een plechtige start, waarbij hij een gebaar maakte dat het midden hield tussen smeekbede en zegen, De armen wijd uit, je wereld groter  tot bij de Eeuwige die ons moge vasthouden.

Het was wat donker, ik had een klein toestel bij me, waarmee je in zo'n condsitie geen goede foto's kunt maken, maar het mag toch een impressie geven.
Henk van Hout benadrukte dat er een kerk bijgekomen is: de orthodoxe bisschoppenconferentie van de Benelux (dat zijn dus de kerken die Nicea hebben geaccepteerd, onder  Patriarch van Konstantinopel/Istanbul, van Moskou, Belgrado e.d.).

Er was volle bak, 200-250 mensen, 90% mannen en nogal wat zoals ik, die tijd hebben, pensianado leven.
Klaas van der Kamp gaf een thema voor komend jaar aan: pelgrimage.
Het thema van de middag was dat er meer is dan sekularisatie. 'Sekularisatie heeft niet het laatste woord'. Daarvoor was Prof. Herman Paul uitgenodigd, die namens IZB/GZB bij de VU bijzonder hoogleraar is, maar in Leiden aan zijn hoofdthema werkt: filosofie van de geschiedenis. Hij preekt een soort post-moderne visie op geschiedenis. Hegel en de zijnen preekten een alsmoor vooruit denderende visie op geschiedenis, waarbij er steeds een nieuw tijdperk komt en dan kunnen we niet meer terug naar vroeger, naar het vorige Zijn grote held is Augustinus, die zijn De civitate Dei schreef om troost te geven na de val van Rome in 410: die tragedie is niet het einde van de klassieke wereld en van het christendom.
Hij las een gedicht voor over 'Het Kind' van Muus Jacobse: ieder kind begint weer opnieuw en is een protest tegen het periode-denken en tegen doemdenken. Hij is een jonge vader, maar bij de grootouders kwam dit ook wel aan.

Er waren twee co-referaten. Eerst kwam de absolute tegenhanger van de brave goede gelovige Herman Paul, dat was Rabbijn Tamarah Benima die juist de sekularisatie als iets heel posifiets, als bevrijdend van teveel religie van bovenaf beschouwde. Het messianisme blijft, maar we moeten vooral zelf blijven experimenteren, zelfs met drugs (waar ze verbazingwekkend over sprak, alsof dat ook bevrijdend kan zijn, nieuwe ervaringen geven) en de sekuliere technologie: fantastisch. Ik noteerde 'min of meer een optimistisch-humanistisch verhaal.

Dan was er Dr. Kursat Bal, die zijn broer Rashid Bal (voorzitter van de moslimkoepel CMO) moest vervangen. Kursat Bal is natuurwetenschapper, gepromoveerd. Hij vond sekularisatie nu niet het grootste probleem: voor moslims zijn radikalisering en oorlog belangrijker en die zorgen ervoor dat er zelfs niet over sekularisatie wordt nagedacht. In de natuurwetenschap besef je dat niets stil staat, dus moet er dan toch wel een begin en einde zijn, kijk dus naar de tekenen Gods. De gelovigen kijken eigenlijk teveel naar hun heilige boeken, niet voldoende naar de natuur.Sekularisatie kun je daarbij beschouwen als een zuivering: dat menselijke gedachten altijd feilbaar zijn, niet goddelijk.