Islam naast Joden en christenen in Antwerpen

In het mooie gebouw van Museum aan de Stroom in Antwerpen zagen we gisteren de tentoonstelling Heilige Plaatsen, Heilige Boeken. Uit de traditie van Joden, Christen en Moslims werden voorbeelden gegeven van bedevaarten naar de heilige plaatsen. De boeken waren er ook wel, maar minder toch. Uiteindelijk is het bedevaartfenomeen eigenlijk iets van de volksreligie met allerlei folklore, tot en meet handel, commercie. Heel veel niet-officiele aspecten dus ook vcan die religies. Intern binnen één religie is dat al verwarrend, maar bij drie religies naast elkaar gezet is dat moeilijk in een sterke tentoonstelling bijeen te brengen.

Het was er erg donker en mijn foto's waren dan ook niet best, maar deze tekst (een van de ca 30 persoonlijke commentaren die op de wanden stonden) beeldt de bedoeling wel het beste uit:
Het gevoel dat ik in Mekka had is onbeschrijfelijk.
Het is vreugde, liefde, angst, spijt  voor de slechte daden,
geluk gemis ... Allerlei gevoelens door mekaar.
Er waren heel veel mooie dingen te zien, maar alles dus nogal fragmentarisch. Twee foto's van de commercie: een poster van de Three Sisters, alias de Kongsi Tiga, de 3 Nederlandse maatschappijen die veel geld verdienden aan de reis tussen Batavia en Jeddah/Mekka in de laat-koloniale tijd en een reclame voor Israel: niet-religieus, zoals het vroege zionisme nu eenmaal was. (Foto's van Wilna Wierenga die betere maakte dan ik, wilden niet op de blog kiomen, dus toch maar die van mij zelf!)

Hieronder de drie die samen met mij naar Antwerpen op deze gevarieerde bedevaart gingen: Wilna Wierenga, Paule en Joop Vernooij. Maar zoals het bij een bedevaart hoort, ging het nu alleen of vooral om het einddoel, maar om de weg zelf, gesprek en gezelligheid!
Er was geen afbeelding van de gewelddaden bij die bedevaartplaatsen: conflicten over Kerbela (zelf ontstaan na een gruwelijke moord en veldslag), de corruptie waardoor de Sint Pieter werd gebouwd, de bloedige veldslagen/aanslagen in Mekka en Jerusalem. Thuis gekomen werden wij weer geconfronteerd met de escalatie in de aanslagen van Parijs.