Pietà, passie en barmhartigheid: de naïviteit van de zachte krachten?

OpNieuwjaarsdag gingen wij naar Marlene Dumas in het Stedelijk Amsterdam. De tentoonstelling had als titel: The Image as Burden. De titel wordt pas duidelijk in het bekijken van het titelschilderij, dat overigens niet op de poster stond. Dumas maakt schilderijen naar foto's , vaak ook naar de actualiteit. Image as burden verwijst naar deen film met een liefdesdrame, maar ook naar de pietà, Jesus gedragen door Maria, of eigenlijk dus wat mensen van en voor elkaar dragen. In die schilderijen zit net even de emotie, het mededogen steviger dan het in de meeste foto's kan zijn. Op zich zijn de schilderijen vaak niet eens echt 'mooi', maar wel vaak ontroerend.

Enkele dagen later kreeg ik het nummer van het tijdschrift Herademing, de voorztetting sinds begin jaren 1990 van het vroegere Tijdschrift voor Geestelijk Leven heette. Geleid door de Dominikanen toen (tegen Speling het spiritualiteit-tijdschrift van de Karmelieten). Het had een bijzonder nummer over Barmhartigheid, met bijdragen over de Fransiskaanse traditie, Levinas en van mijzelf over Rahman als Godsnaam in de Koran en de islamitische traditie.

Dezelfde dag dat dit nummer van het tijdschrift aankwam, was er die vreselijke aanslag van twee broers op de redactie van het tijdschrift Charlie Hebdo (waar ik in januari 2013 over schreef). Als je op dat moment zo'n braaf artikel leest over 'Barmhartige in de islamitische traditie' klinkt zo'n schrijfsel als naïef, als een beetje wereldvreemd, als een soort goedpraten, goed-doener. Daarna was er toch weer die facebook-pagine #ditisnietmijnislam, aangemaakt door boze moslims. Maar het blijft wel een verwarrende wereld, die van de moderne islam.