New Dutch Connections in de Janskerk

Deze zondag waren we bij twee ongewone theatrale gebeurtenissen. In de mjiddag in haarlem bij een combinatie van de muziek van Holland Baroque en de toneelgroep Orkater. Om 11.00 uur eerst in de Utrechtse Janskerk
Bright O. Richards is uit Nigeria gevlucht, zo'n tien jaar geleden en heeft een redelijk succesvol vormingstheater opgericht: New Dutch Connections. Enkele jaren geleden werd een toneelstuk van hem in de Janskerk in Utrecht uitgevoerd: When I left my father's house. Ik heb het toen niet gezien. De liederen die voor die uitvoering werden gemaakt door Hans Leeuwenhage stonden afgelopen zondag, 7 febr. op het programma voor de Zondagmorgendienst. Over heimwee, twijfel en hoop. Tevens was er een presentatie van de Toekomst Academie, een ander project van Bright Richards waarin asielzoekers/migranten worden begeleid door bunnies om sneller in de Nederlandse maatschappij binnen te komen. Zij wilden graag ook de zegen over hun werk in deze kerk ontvangen. Migranten zijn vaak veel religieuzer dan de maatschappij waarin zij binnenkomen.

Er was een Turkse en een Marokkaanse imam bij de groep betrokken die in deftig Arabisch verzen uit de Koran zongen, maar de Marokkaanse imam kon ook prachtig in het Nederlands bidden, in een witte djellaba, naast de toga van Marieke Milder als pastor en voorganger. De Janskerk helemaal vol vandaag, half eigen publiek en half met gasten. Vanwege de aanwezigheid van jongeren beneden 18 jaar mocht ik geen foto's maken. Hier dus alleen een enkele impressie van ruim een uur voor aanvang. Ik dacht "hoe vinden die oude kanunniken dat, Koran in hún kerk, een vrouw met sluier?"
Het begin van de gevarieerde en zelfs rumoerige 'viering' was al erg ongewoon. Brian Richard heeft een kolossaal harde stem, beweegt zijn stevige lijf in groot tempo en wilde eerst een soort los-zwaaien en huggen van de kerkgangers onderling. Ik zag wat oudere Nederlanders, maar ook de Turkse imam en zijn vrouw en zoon wat ongemakkelijk zitten. In de islamitische wereld kan het hartelijk gaan tussen mannen onder elkaar en zoo ook tussen vrouwen, maar man-vrouw dat blijft toch even op afstand. Pastor Marieke omhelsde dus de vrouw van de imam maar. In Japan zijn fysieke aanrakingen, ook van goede vrienden erg ongewoon. In Nederland bescheiden. In Afrika, ook in Amerika gaat dat allemaal wat dichter bij elkaar.
Enkele jonge Eritrese migranten, al twee jaar in het land konden mooi rappen.

Hierboven: Bij de laatste voorbereiding in de kapittelzaal/consistoriekamer van de Janskerk, links staande Brian Richards. De accordeonist speelde prachtig, maar viel in de grote rumoerige kerk wel weg.
Daar stonden wij als Janskoor met wat tamme liederen, die hier wel erg netjes overkwamen.
En dan zongen wij ook nog die wereldvreemde tekst
wij gaan op naar Sion waar de wijsheid woont
daar weten ze de route van de vrede
daar is een nieuwe aarde neergedaald.
Niet dus want in Israël zijn de conflicten net zo groot als in de andere conflictgebieden daar. Maar er was ook en Joodse vrouw die prachtig in het Turks een gedicht van Yunus Enre zong, samen met een Turkse imam. En ook in het Hebreeuws een tekst.
Er kwam wel een mooie Migrantenzegen:
Moge wat op je weg komt jullie tot zegen zijn:
de vreugde van de ontmoeting
de pijn van de ontbering,
de tijd van de verwachting,
het genot van de volheid
de kaalte van het gemis. 

Moge jullie leven anderen tot zegen zijn:dat je ogen met mildheid kijken,
dat je handen open zijn en opbouwen,
dat je luistert tot in het zwijgen, dat je woorden oprecht zijn,
en dat je in hart en nieren bewogen bent
om de mens op je weg.

God zegene jullie weg,
moge jullie tocht tot Gods eer zijn.

Een muzikale en therapeutische wandeling in het Haarlemse Hout

Deze zondag 7 febr. 2016 kwamen wij ook in de Philharmonie van Haarlem. Het is een oud gebouw, van rond 1870 schat ik. Bescheidener dan het Amsterdamse Concertgebouw. Min of meer als de Leidse Stadsgehoorzaal. Onze nichtjes Tineke en Judith van Holland Baroque hebben al vaak theatrale elementen ingevoerd bij hun muziek. Ik herinner me een voorstelling in Leeuwarden, waar  een eigenaardige kist op het toneel stond. Niet echt groot. Maar na ruim een uur kwam er ineens een lenig meisje uit: Hugo de Groot in optima forma, even omgeturnd. Ze deden ooit een Johannes Passion met toneelspelers, waarbij Judas en Pilatus naast Jezus zelf de grote rollen speelden. Dat was de bekende oude Passiemuziek als theater, opera dus. Een klassieke vorm van wat later op TV The Passion  werd. Afgelopen september zaten we bij hen aan tafel in Utrecht/Vredenburg bij een tuinconcert in die grote zaal omgebouwd tot een Japanse tuin, compleet met monnikenbellen.
Nu dus naar de Haarlemse Philharmonie voor de voorstelling van de Pindakaasprins.

Na enig zoeken en wandelen door de stad Haarlem komen wij bij het gebouw (aangebouwd, nieuwe zalen erbij, de oude structuur goed herkenbaar) en er is een leuke uitnodiging voor de kinderen. Ik laat me bij het bos maar even fotograferen, want even later blijkt dat je in de zaal zelf geen foto's  mag maken (net als eerder die morgen: kinderen beneden 18 mag je niet zomaar op je camera zetten). Hierbij dus deze oude heer in iets wat op het Haarlemse Hout lijkt.

Afijn, wij gaan, als een ouder stel-zonder-kinderen de hele grote zaal in (ik schat zo'n 800-900 stoelen bezet) die half kinderen/ half (groot)ouders zijn. Het begint met een groot orkest in regenkleding met geinige paraplu op het hoofd: storm-muziek van Vivaldi. Allemaal eng in het begin: drie toneelspelers zijn drie kinderen van een ruzie-echtpaar die uiteindelijk alleen maar zwijgen. De kinderen bedenken dus allerlei plannen: echt een Klein Duimpje sfeer, maar helemaal 2016. De kinderen bedenken in die droeve sfeer hun eigen plan Fantastische video-presentatie op de achtergrond die ook ruim een uur doorgaat: eerst vooral regen, dan bossen, dan draken erbij, dan wat minder regen, minder bomen. Natuurlijk kon onze kleinzoon Diemer  van 3,5 oud het de vorige avond volhouden: live muziek en dan ook nog continu leuke plaatjes!
De kinderen gaan zelf naar het bos (ja, die van Klein Duimpje lieten zich nog wat sturen) en bedenken allerlei oplossingen. Al gauw blijken de problemen alleen te groeien, maar de musici en toneelspelers gooien er genoeg schoonheid en humor tussendoor: een viool wordt omhoog gegooid en gelukkig zonder scheuren opgevangen, de spelers doen er leuke acrobatiek tussendoor. maar het blijft toch best een lange tijd wat moeilijk voor hen in dat bos.

Het verhaal loopt tussen al die virtuoze muziek langzaam door. De drie toneelspelers blijken ook fantastisch modern te kunnen drummen, ze zijn grote acrobaten en die stoel en tafel houden het ook nog. En dan, topstuk!, die mooie aria uit de Bachcantate Widerstehe doch der Sünde, wordt  op twee niveaus gezongen: als countertenor en dat is mooi voor de muziek en een octaaf lager als parlando en dan keert het tot de aarde terug. Ongelooflijk knap.
Ietwat plotseling komt er toch nog even, bijna uit het niets een Pindakaasprins, het wordt mooier weer en de kinderen die de wandeling in het bos vooral als probleem en niet echt als oplossing hadden ervaren, zien in dat reizen veel kan oplossen, dat je er door groeit en bij goed weer komen ze gelouterd weer thuis en blijken alle problemen opgelost te zijn.
Er waren wat zurige recensies in NRC en in onze eigen de Volkskrant. Die vonden het verhaal niet logisch en niet belerend genoeg. Wij hebben nog nooit een barok-orkest live zo zien spelen voor zoveel kinderen, die het allemaal geweldig vonden. Diemer had wijdopen ogen, rode wangen, spanning van dat bos had hem getroffen en het Haarlemse Hout had bij al deze oude muziek en moderne dans door een selva oscura geleid naar een knusse nieuwe huiselijkheid.
Wij dachten aan de rare structuur van Die Zauberflöte, ook sprankelende muziek rond een raar verhaal, waar de toverfluit nauwelijks een rol speelt, maar dezelfde dynamiek werkt van therapie door een reis in een bos. Ga zo door en bedankt musici van Holland Baroque en spelers van Orkater!

Oud en Nieuw Turkije

Ik kreeg kort geleden twee boeken voor recensies. Een over het oude Ottomaanse Rijk, en een actueel. Hieronder enkele impressies.

Ahmed Akgündüz, Ottoman Harem. The Male and Female Slavery in Islamic Law, Rotterdam, IUR Press, 2015, 361 blz., € 25.00

Akgündüz, rector van de Islamitische Universiteit Rotterdam, heeft een grote kennis van de Ottomaanse wereld, het grote rijk dat in 1923 ten einde kwam. Hij verzet zich vaak tegen het kleineren van dat grote imperium. In 2011 publiceerde hij al een Engelstalige bewerking van een boek over 'waarheid en leugens over de Ottomaanse geschiedenis'.  Dit nieuwe boek is de vertaling van een ander boek dat hij eerder in het Turks publiceerde. Vertaalster is de Engelse Mary Weld, die sinds haar huwelijk met Said Nursi-leerling, Mehmed Ferinci, de naam Şükran Vahide gebruikt. Het boek heeft een sterk feitelijke, maar ook verdedigende, apologetische strekking. Hij laat niet na te vermelden dat de Christelijke evangelies en de brieven van Paulus de slavernij niet verbieden en dat ook iemand als Thomas Aquinas in de 13e eeuw schreef dat 'de natuur voorschrijft dat sommige mensen slaven moeten zijn van anderen' (86-7). Verreweg de meeste aandacht gaat evenwel in dit boek naar de status van slaven volgens het algemene islamitische recht, specifieke bepalingen in het Ottomaanse wettelijke systeem en voorbeelden uit de praktijk. Blz. 143-5 geven zo een overzicht van duizend testamenten, waarbij in 241 gevallen sprake was van bezit van slaven, in de meeste slechts van één. Hij hekelt de overdreven Europese beschrijving van allerlei seksuele dwang in de harem (graag beschreven als één grote orgie in de tijd dat de Victoriaanse zeden van Europa seks onbespreekbaar maakten), maar ook de Britse dwang om slavernij af te schaffen in de 19e eeuw. Akgündüz is ook bekend als precies beschrijver van grote monumenten uit Istanbul, waaronder de Hagia Sofia. Hier krijgen we mooie foto's en precieze beschrijving van delen van het Topkapi paleis door een echte kenner. De blote dames als op de schilderijen van Ingres ontbreken, want die zijn er alleen in de geest van de schilder en zijn westers publiek.

     

Gürkan Çelik en Thijl Sunier (red.), Het Nieuwe Turkije. Europa's naaste buur in perspectief, Delft: Eburon, 2015, 271 blz. € 19.90

Van de twee grote moslimlanden die migranten naar Nederland brachten, komt Marokko maar zelden in het nieuws. Alsof er niet zoveel gebeurt aan de noordwest hoek van Afrika. Maar Turkije is wel en bijna dagelijks in het nieuws. De NTFF, Netherlands Turkish Friendship Foundation  (opgericht door Gürkan Çelik die ook eerder de Dialoogacademie, nu Platform INS in Rotterdam is begonnen), gaf daar in hun pand aan de P.C. Hooftstraat te Amsterdam een serie lezingen over, waar dit boek uit is ontstaan. De 17 bijdragen gaan bijna alle over aspecten van de actuele politieke situatie. Alexander Groot trekt grote lijnen in de diplomatieke relaties van 1600 tot nu. Er zijn ook drie bijdragen over literatuur en beeldende kunst, maar de meeste bijdragen gaan over de politieke actualiteit. Jan Jaap de Ruiter en Joost Lagendijk bespreken Erdoğan en zijn partij in contrast met de Arabische 'lente'- landen. Froukje Santing geeft een helder beeld van de wijze waarop de Turkse regering de banden met migranten in Europa aanhaalt. Er is wel geen apart ministerie voor als in Marokko, maar toch een groot 'Directoraat voor Turken in het Buitenland'.  Deze heeft een 80 leden tellende adviesraad, waar vijf in Nederland wonende Turkse Nederlanders lid van zijn. De raad werkt vaak via Diyanet, de godsdienstige organisatie die niet alleen 142 moskeeën en hun imams onder zijn hoede heeft in Nederland, maar ook actief is bij zoiets als een demonstratie tegen een monument voor de Armeense holocaust in Almelo alsook bij de verkiezingen voor het Turkse parlement. Overigens plaatst Santing dit wel in perspectief: sinds 2001 heeft Italië 12 parlementszetels voor 'Italianen in de diaspora' en zes in de senaat (95). Thijl Sunier benadrukt dat staat en religie in de 20e eeuw steeds een andere verhouding hebben gehad. Het Kemalisme van Atatürk was dominant tot 1945, maar de stichting van de religieuze Imam-Hatip scholen en de grote trek naar de steden vallen onder Menderes die in 1960 door het leger werd geëxecuteerd. Hij beschrijft ook de verschillen tussen Erbakan (revolte van de oude kleine middenstand) en Erdoğan (nieuwe middenklasse). Aan economische achtergronden van sociale en religieuze veranderingen wordt hier veel aandacht gegeven.  De NTFF is ontstaan vanuit de Civil Society Organisation van de Hizmet of Gülenisten. Aan deze laatste wordt nauwelijks aandacht gegeven (alleen blz. 102: naast Koerden, Armeniërs, linkse Turken, Alevieten dus nog een nieuwe groep die zich tegen Erdoğan keert). Er wordt in bijdragen van Lily Sprangers en Paul Dekker wel sterke de nadruk op gelegd dat deze CSO de basis moeten zijn voor een hervorming van de sociale structuur van Turkije. Uğur Ümit Üngör vraagt aandacht voor de Armeense genocide die hij op een sobere maar heldere manier beschrijft en ziet de positie van de Koerden als een verlengstuk ervan: de weigering om het pluralisme van het oude Ottomaanse rijk in het moderne Turkije op een moderne manier te accepteren. En nog veel meer. Een helder geschreven en actueel boek. 

 

De Paus van Utrecht

Utrecht heeft een paushuis. Het ligt aan een romantisch straatje met de naam Pausdam. De stad had ooit dus een paus! Adriaan Floriszoon Boeyens werd op 9 januari 1522 gekozen. Hij was topambtenaar van Karel V, die invloed zocht in Rome (niet lang kreeg: in 1528 plunderde zijn leger de stad Rome!). Na wat schandalen rond renaissance pausen wilde men in Rome ook wel iets anders. Adriaan VI deed er even over om in Rome aan te komen: pas in augustus kwam hij aan vanuit Spanje en stierf ruim een jaar later, in september 1523. Hij was zuinig, sober en streng. Het pausenboek van John Julius Norwich schrijft over hem dat hij leefde als een monnik. Courtisanes en 'schandknaapjes' verdwenen uit het Vaticaan en zijn enige huishoudelijke staf was een Vlaamse huishoudster. Kunst was niet aan hem besteed, ook al benoemde hij de (latere) Utrechter Jan van Scorel tot opvolger van Rafael voor beheer van de kunstschatten.

Hier staat hij in de late winterzon van Utrecht voor het stadspaleis dat hij heeft laten bouwen voor zijn oude dag. Hij was bij de keizer in Spanje en elders, en heeft nooit in het gebouw gewoond.
Het Vaticaan leefde van de verkoop van allerlei ambten en dat wilde hij dus veranderen, maar het gebeurde helemaal niet. Hij was te kort in het ambt en de tegenwerking in Rome te groot. Overigens was een van de rijkste kardinalen daar de ambten(prebenden)-verzamelaar Willem van Enckevoirt, waarover mijn docent kerkgeschiedenis Wim Munier zoveel heeft geschreven.
Maar wij hebben ons toch even onder zijn zegen geplaatst en daar is hij dan toch weer terug in Utrecht!

De bandbreedte van de EUG

De EUG, Ekumenische Utrechtse Gemeente is rond 1970 otnstaan als een oecumenische studenten of universiteitsgemeente. Intussen zijn de katholieke pastores ontslagen en is de groep een 'bijzondere wijkgemeente van de protestante PKN' geworden. Via een speciale constructie zijn daarbinnen wel twee part-time katholieke pastors aangesteld, maar toch. Dus hadden we kortgeleden een debatavond over de vraag of het (in die wat kale, erg calvinistische Janskerk) niet te protestants was. Moet er niet wat meer katholieks in? En wat is dan katholiek?
De inspraakavond trok een 25 leden. Er kwamen nogal wat 'katholieke specialiteiten' naar voren als afbeeldingen, iconen minstens, wat gewijd water, maar uiteindelijk was het toch nogal marginaal. Pers lot van rekening waren de (ex)katholieken daar toch ook niet voor niets uit hun oude parochies weggetrokken en voelen ze zich bij die kaarsen, wierook en pastoors daar even niet meer thuis.
Op de agenda stond duidelijk niet: de problemen in de huidige strakke katholieke kerk. Maar meer het algemene begrip 'katholiek'.
Katholiek betekent eigenlijk universeel, over het hele universum, de hele aarde. Protestanten vonden dat het op een gegeven moment te breed uitliep en kwamen samen rondom een slogan als 'alleen geloof' (niet die sacramentalia), 'alleen Jezus' (niet al die heiligen erbij) en alleen de schrift (geen pauselijke en bisschoppelijke decreten).
Maar die drie elementen werden uiteindelijk toch ook verengd in kleine dogma's: zo'n dun boekje als de Heidelberger Katechismus.Een andere verenging vind ik de nadruk op de 'joodse wortels' van Jezus. Alsof Jezus niet net zoveel problemen had met veel jodendom als de gemiddelde EUGer tegen het katholicisme van Bischop Eijk. Gebruik van het woord 'Israel' biedt net zo min een visie als teruggrijpen of 'Schrift' want beide staan voor een pluriforme en veranderende wereld.

De EUG poneert zich nogal eens als een 'gemeenschap van zoekers'. Mijn persoonlijke ervaring is er dat er toch al gauw blije gezichten zijn als een antwoord gloort. Maar: niet het eindpunt maar de weg gaan, dat is wat de Reis van de vogels van mysticus Al-Attar wilde. En heel veel zien onderweg. Zoveel mogelijk van het universum, dat is het universele. Het katholieke dus.
In mijn studententijd, 1963-1970  werd wel gesproken van het einde van de Constatijnse periode. Na 312 werd het Christendom staatsgodsdienst, ambtenarengodsdienst onder bescherming en inmenging van de keizer. De volkskerk die toen ontstond zorgde voor een comfortabele maar slappe kerk. Zelfs de Verlichting heeft dat niet veranderd, want de vorsten als Frederik de Grote, Willem I wilden de kerk gebruiken als instrument voor hun macht. Pas de secularisatie van de jaren 1960 heeft in sommige westerse landen de staat en religie van elkaar gescheiden. Kerk binnenste buiten, dat is een motto van Hoekendijk, die toejuichte dat er na het Constantijnse tijdperk een profetische, zij het kleine kerk zou ontstaan. Wie weet gaat het toch de pre-Constantijnse situatie worden: dat het een zeer pluriforme wereld wordt met allerlei lokale of exotische kleinere stromingen. Kan best spannend en creatief worden. Universeler dus.

Lam, bok en duif: een beesten-symfonie

In de Janskerk lezen we deze tijd passages over Jesus uit het Johannes evangelie. Afgelpen zondag over Jezus als herder (van schapen), maar ook de doop van Jezus door Johannes waarbij deze zegt: daar is het lam van God dat de zonde van de wereld wegneemt (1:29). Is dat nu een verwijzing naar het Paaslam of naar de zondebok (van Levititus 16)? Of toch dat paaslam, waarnaar verwezen wordt bij Jezus'sterven (Joh. 19:33), omdat Jezus'beenderen niet gebroken worden?
Johannes zegt dat hij de Geest zag neerdalen 'als een duif' (1:32).  Daarvoor is wat gezoek nodig. Het is niet als de wind en de vurige tongen van Pinksteren, volgens begin van Handelingen. Die wind komt ook van de eerste regels van de bijbel als Gods Geest over het oerwater zweeft. En  geest betekent u eenmaal adem-wind. Er wordt bij de duif natuurlijk gedacht aan Noach die een duif over de waters uitliet. Eerste keer zonder succes, dan met een takje (waar onze vredesduif weer vandaan komt). Zou daar die heilige Geest vandaan komen?

Ik heb nogal eens met moslims door kerken gelopen en een en ander uitgelegd maar dan zijn dat Lam en de Duif lastig. Zelfs met een hindoe, waar toch ook Ganesha als god van wijsheid en rijkdom een menselijke vorm is met olifantenhoofd, is het raar.
Christendom en Islam hebben een heilige schrift en daar horen de gelovigen in thuis te zijn. Die vele afbeeldingen mogen helpen, maar je hebt er scholing voor nodig. In de Janskerk hadden ze water in de doopvont gedaan en er een zak met 120 plastic duifjes in gedaan. Als er geen delen van brood en wijn is, komt er vaak een symbolische handeling. Nu hebben wij hier thuis dus die twee plastic duifjes. Ja er is dus ook die drievoudige openbaring: Driekoningen, de Doop, en dan Bruiloft in Kana. En wat moeten de minder ingevoerden hier allemaal van denken? Die buiten dat mooie gofritueel staan?
 
In de taal van de preek is dat:

Die geest van God die

vanaf het begin van de schepping

boven de wateren zweefde,

die ons op weg zet,

schoonwaait en vernieuwt,

ademruimte, geestkracht geeft,

creativiteit en lichtheid,

betrokkenheid en

bezieling.

Kerst in Valkenburg

Ik woonde van 1961-7 op de Cauberg in Valkenburg. Studie filosofie en theologie bij de Paters Heilige Harten, voorlopers van de latere Hogeschool voor Theologie en Pastoraat (Heerlen, ook al weer opgeheven). In die tijd kwamen mijn ouders op bezoek in de Kerstvacantie. Dan was het vaak moeilijk om een hotel te vinden want van Oktober-Maart was Balkenburg grotendeels leeg, hotels werden niet verwarmd.
Dat is kennelijk sinds een tiental jaren veranderd. In navolging van Duitsers en Fransen is er een grote Kerstmarkt, met warme wijn, Glühwein, Gloeiende Wijn geheten. Er is in de grotten een grote Kerststal gemaakt. De Catacomben (namaak van de Romeinse) en andere wandelingen in de mergelgroeven kunnen doorgaan.
Wij maakten een prachtige wandeling volgens de Groene Wissels. Eerst door het Geuldal richting Houthem-Sint Gerlach, waar ik vroeger ook wel orgel speelde. Die oude kerk had veel kapitaal vast staan onder voorwaarde van 'jaargetijden'. Dan moet er één gezongen mis worden gebeden per jaar. Ik was dan organist plus koor tegelijk. De pastoor bad er dan twee achter elkaar. Tweemaal een 30 minuten, met 15 minuten pauze. Er waren altijd maar een paar mensen in de kerk. Ik vond het prachtig: schitterend gebouw met zijn geschilderd plafond. Mooi orgel en het verdiende heel aardig. Ik heb er de eerste boeken van gekocht.

Dit zijn foto's van het Geuldal. We zijn niet eens naar Houthem gelopen, want zonder dat was het toch een tocht van 14 km, voor ons doen een heel stevige wandeling.
Van Houthem gingen we omhoog naar Terblijt. Samen met Berg, iets meer richting Maastricht (Westen dus) was dat een kerkdorp. Ik heb daar nog een tijd het kerkkoor gedirigeerd toen er geen dirigent was. Daarvoor heb ik ook wel een Mis voor harmonieorkest bewerkt, want bij Sacramentsdag was er processie en een mis op een voetbalveld en de rivaliserende harmonie-orkesten van Terblijt en Berg moesten allebei wat te doen hebben. Het ging goed, al was het ingewikkeld noten schrijven voor die mensen met stemmingen in C, Bes, As en Es.
Van Terblijt gingen we naar Sibbe en zo kwamen we op de echte kerstmarkt aan. Het was al na Kerstmis, dus weinig verkoop van kerstspullen. Zelfs de Glühwein hebben we laten staan, daar was het niet koud genoed voor.
Bij het station hadden ze een uitgediende boom nog versierd als Valk.
Mooie wandeling en herinnering.