Het hart van Madrid

In Mei maakten wij een reis, fly and drive, onder de titel Hart van Spanje. We waren op een maandag in Madrid. Aankomst per lokale trein (vanuit de zuidelijke levendige slaapstad Pinto, misschien wel het centrale geografische 'punt' van Spanje) op de Puerta del Sol en toen maar met de grote massa meegelopen naar de Plaza Mayor, de kathedraal en het koninklijk paleis, wat ons reisboek het Bourbon Madrid noemt. Die hoofdstraten zien er zo'n beetje uit als het Parijs van Hausmann: appartementen van 6-7 verdiepingen, met die nep-balkons.
Madrid is van na de middeleeuwen. De Plaza Mayor is een groot concept, vierkant plein, waar in de 16e eeuw de grote executies van de inquisitie plaats vonden. Maar waar ook nogal frivole afbeeldingen naar de Metamorfosen van Ovidius domineren. Nu tenminste. Een zonnig tafereel.

Deze serie frivole taferelen zou de inquisitie zeker verboden hebben, maar nu versieren ze toch het plein waar in een eerdere eeuw de auto da fé hebben plaats gevonden, de 'uitingen van een krampachtig geloof'.
Bij het stadhuis zagen we het grote paleis dan rond 1510 door kardinaal Cisneros was gebouwd: kerk en politiek hebben daar heel lang als een machtig koppel een grote rol gespeeld. En zeg niet dat het voorbij is. Ten tijde van Generaal Franco speelde het ook weer sterk.
Onderweg kwamen we zelfs een aparte kathedraal van het leger tegen met onderstaande afbeelding van paus Johannes XXIII en de generaal Franco. Op de achtergrond wellicht een impressie van de zittingen van het concilie in de Sint Pieter van Rome.

Tot einde 19e eeuw was de relatief kleine en rommelige San Isidro kerk nog de kathedraal. Pas in 1883 werd begonnen aan de bouw van de Almudena kathedraal, tegenover het grote koninklijk paleis (dat paste niet goed op mijn camera, dus die heb ik een beetje scheef moeten houden om dit 'Buckingham Palace' van Madrid er goed op te krijgen. Voor ons had Madrid het eigenlijk allemaal niet zelf: Carlos III schijnt in de 18e eeuw de stad zo mooi en groot te willen hebben maken als Rome, Parijs of Londen, maar het lukte alsmaar niet. Ik schreef toen in mijn dagboek: "Spanje heeft wel iets van een loser, ze zijn bijna nergens de top. Koloniën waren groots, maar ze zijn ze als eerste kwijtgeraakt. Super-katholiek, maar geen invloed na de rampzalige Borgia-pausen. Frankrijk-Engeland-Duitsland allemaal toch veel groter in de EU, het Spaans toch net geen echte wereldtaal. Italië doet het op zo veel fronten toch net wel weer iets grootser. En die Nederlanders: die hoeven niet groot te zijn om zich toch groots te kunnen voelen."

Zoals al hierboven geschreven: het paleis staat er scheef op, anders lukte het niet. De deuren van de Almudena-kathedraal zijn ook ontworpen om het 2e Vaticaans Concilie te verheerlijken. De schilderingen in de kathedraal staan er fris bij: supergrote fresco's in een gebouw dat verder niet zo verdeeld is in priester- en kanunnikenkoor. Maar naast de officiële en collectieve plechtige vieringen si er een grote zijruimte voor de volksdevotie vrijgehouden voor de Virgen da la Almudena, die uit de 16e eeuw stamt. toeristen, gelovigen allemaal rustig in de rij en elkaar de kans geven om er een selfie te maken, want dat is nu wel bijna een even belangrijk ritueel als het opsteken van een kaars.
Er was een aparte kapel gewijd aan de stichter van het Opus Dei, San Josemaria Escrivá, ja, ook al echt heilig verklaard, dus met eigen kapel. Zijn vader was een timmerman, dus wat betreft staat hij gelijk met Jezus. En om de massa's te lokken moet er dan toch wel een elite worden gevormd. Daar concentreerde hij zich op.