Twee kathedralen in Salamanca

Jacques Dumarcay schreef het al eens over de grote tempels van Midden-Java: zolang een bouwwerk gebruikt wordt, wordt eraan bijgebouwd, veranderd, vernieuwd. Pas als het buiten gebruik raakt, dan versteend het letterlijk: hooguit wordt er dan voor het behoud nog wat aan gerestaureerd. Heel veel van de Europese paleizen en kathedralen zijn wel vanuit een groot concept begonnen, maar tijdens en na de bouw is er vaak wel weer ingrijpend veranderd. Een romaanse kathedraal werd zo gothisch, of 'barockiert' met heel veel gipsen gordijnen. In Salamanca hebben ze de (kleinere) romaanse kathedraal laten staan en er gewoon meteen naast een in renaissance-stijl neergezet. De toegang begint bij de laatste. Ook weer met zo'n dubbelkoor in het midden, zodat de grote ruimte versnippert is, tenminste als je van het standpunt van de gewone vrouw of man, de leken, tegen zo'n gebouw aankijkt.

Naast het 'hoofdprogramma' in het priester- en het kanunnikenkoor, is er voor toerist en devote gelovige een gang langs de zijkapellen mogelijk. Bijzonder hier was een kapel voor aller heiligen bij elkaar (en dus voor alle bijzondere en particuliere noden).

Het meest spectaculair in de 'oude kathedraal' is het grootse ensemble van bijbelse taferelen bij het hoofdaltaar. Dat heet in de reisboeken dan wel 'de bijbel van de armen' maar je moet in de verhalenschat van bijbel en kerkgeschiedenis al heel goed thuis zijn om om er een duidelijke zin in te zien. Het is ook vaak een eigentijdse toepassing van die verhalen. De versobering van de verhalen tot tekst is dan ook een verarming.

 Niet overal staan verklaringen bij. Deze vrouwelijke heilige wordt in een zijkapel geëerd. Links wordt zij door een man met een tulband, dus een moslim, tot bij de vorst geleid. Rechts wordt zij onthoofd. Zij draagt de palm van maagden en martelaren. Vóór dit altaar stond een graf met een beeld, waarvan de voeten deels waren afgehakt. Toeristen gingen er voor zitten, met hun voeten er tegenaan, waarop dan een foto werd gemaakt. Het was er zo vol met toeristen dat ik daar geen fatsoenlijke foto van heb.
Dit laat weer eens zien dat je overal nog wel weer ergens die moslim-heerschappij over Spanje tegenkomt. Niet als een groots rijk en in grote pracht als in het zuiden, in Andalusië, maar als nog steeds een ietwat pijnlijke periode van Spanje.

De universiteit kom je niet zo duidelijk tegen als één groot gebouw, één groot instituut. Overal in de stad zijn er wel universitaire gebouwen. Plateresk is ook de grote gevel hierboven. Er is ook altijd wel iets met uniformen te doen, de meisjes in licht-grijze jurken met de gele shawls eroverheen, zijn wel lid van bestuur van een of ander, van een studentenvereniging of faculteitsbestuur: zo gaat dat met studenten, die aan hun CV bouwen!